Projectleider Beekmans licht de gewijzigde duurzame aspecten toe

Minister Cora van Nieuwenhuizen lichtte bij het slaan van de eerste paal al een tipje van de sluier op. De Reevesluis, waarvoor zij het startsein tot de bouw gaf, zou de ”meest duurzame sluis van Nederland” worden. Niet volgens de oorspronkelijke plannen maar er blijken een aantal wijzigingen te zijn doorgevoerd. Cor Beekmans, die de bouw leidt namens opdrachtgever Rijkswaterstaat binnen de projectorganisatie Ruimte voor de Rivier IJsseldelta, licht het duurzame karakter van de nieuwe sluis toe.

Overheidsbeleid
”Duurzaamheid is de nieuwe normaal” is tegenwoordig een veel gebezigde uitdrukking. Buiten maar ook binnen het bedrijfsleven, en zo ook bij Rijkswaterstaat. Zij hield de bouwplannen voor de Reevesluis opnieuw tegen het licht, mede omdat vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vorig jaar nieuwe beleidslijnen werden vast gesteld op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie. Dit laatste is ook het thema van het zakelijk congres op de eerste dag van Sail Kampen. Feitelijk zijn de wijzigingen in het ontwerp van de Reevesluis in een paar maanden doorgevoerd. Als projectmanager is Cor Beekmans daar trots op. Hij licht graag toe hoe in het ontwerp van de Reevesluis de doelen terugkomen die genoemd worden in beleidsartikel 21 van de Rijksbegroting voor 2018.

Gebiedstransformatie
Het aangelegde Reevediep, de Reevesluis in aanbouw en het geplande Reevedorp maken onderdeel uit van één grote gebiedsontwikkeling. Met het uitbaggeren van de IJssel en het aanleggen van het Reevediep is fase 1 voltooid. Hierin werkten provincie Overijssel samen met Rijkswaterstaat (en diverse partners). In fase 2 wordt de sluis gebouwd door Rijkswaterstaat, de N307 heringericht door provincies Flevoland en Overijssel, de dijken door waterschap Zuiderzeeland en het recreatieterrein boven de randmeren door provincie Overijssel. De Reevesluis, die gebouwd wordt ter vervanging van de Roggebotsluis, wordt geen keersluis die alleen water tegenhoudt, zoals oorspronkelijk het plan was, maar een schutsluis. Daarbij is tweerichtingsverkeer mogelijk en worden de schepen in de sluis ”geschud” om het waterniveauverschil te overbruggen. Het bedieningsgebouw zal naar verwachting dat maar tien jaar nodig zijn omdat RWS naar een centrale aansturing van sluizen toe werkt.

Circulair
Om die laatste reden wordt het nieuwe bedieningsgebouw zo gemaakt dat het verplaatsbaar is. Naar het idee van een circulaire (kringloop) economie kan het dan op een andere plaats een tweede leven krijgen. Bovendien wordt er een ’materialenpaspoort’ opgesteld waarmee bij toekomstige sloop bekend is hoe het bedieningshuisje is samengesteld. De betonnen onderbouw blijft wel staan. Op beton- en ander materiaalgebruik is flink bespaard door geen massieve betonnen bak te bouwen maar de sluis als het ware ’lek’ te maken. Een bodem ontbreekt en dat scheelt meer dan 200 betonnen heipalen. In relatie tot duurzaamheid kunnen economisch gezien vier afwegingen gemaakt worden, schetst Beekmans. ”Rendabele maatregelen kun je direct toepassen evenals waarvoor bij bijna rendabele maatregelen gekozen moet worden. Dit in tegenstelling tot een situatie die geen goed voorbeeld en een negatieve business case geeft.” Bij een goed voorbeeld wil Beekmans toch kiezen voor duurzaamheid als de balans negatief is. ”Zonder oefenen, leer je niks,” concludeert hij, doelend op experimentele aspecten aan de Reevesluis.

Beperkingen
Ondanks goede bedoelingen en wijzigingen, zoals een ”stand-by killer” voor apparaten of machines die niet in gebruik zijn, zijn er twee punten waarbij geen sprake is van duurzaamheid. De sluis wordt waarschijnlijk niet energieneutraal. Er zouden zo’n vierhonderd zonnepanelen nodig zijn die landschappelijk lastig in te passen zijn. Bovendien kiest RWS misschien voor een centrale compensatie van CO2-uitstoot. Daarnaast zal de sluis conventioneel op hydraulische wijze worden aangestuurd. Een energiebesparende elektromagnetische aandrijving betekende een te grote inbreuk op het ontwerp. De verwachting is dat de schudkolk (waarin de schepen het waterhoogteverschil overbruggen) volgend jaar in gebruik genomen kan worden. De gehele fase 2 zou in 2022 voltooid moeten zijn. Tot 2021 is Cor Beekmans verantwoordelijk voor het afbouwen van het Reevediep en de aanleg van de Reevesluis. De vorig jaar aangetreden projectmanager maakte een vliegende start door op zijn eerste officiële werkdag om zes uur ’s ochtends koffie te mogen schenken bij de opening van de Nieuwendijkbrug (zie onderaan). In 1995 is hij bij Rijkswaterstaat gestart als ecoloog. Zo weet hij over alle aspecten rondom Ruimte voor de Rivier IJsseldelta mee te praten. Van baardmannetjes en bosrietzangers tot betonnen funderingspalen.

Zie ook:
• Eerste paal Reevesluis geslagen door minister IenW (video – feb. 2018)
• Nieuwe Nieuwendijk geopend met koffie voor passanten (video – juni 2017)
• Voorbereidingen doorgaande vaarverbinding Reevediep op tijd gereed (maart 2018)