Opnieuw subsidie provincie Overijssel voor ’Kamper kathedraal’

De St.- Nicolaaskerk oftewel de Bovenkerk gaat het nieuwe jaar in met gesloten deuren. Al maanden staan de steigers klaar voor een hoognodige reparatie van de gewelven. Na een drukke decembermaand is het in januari rustiger met concerten en optredens. Om die reden is voor dit tijdslot gekozen. Het ochtendgebed verhuist tijdelijk naar de St. Annakapel. Het Kampen Boys Choir mag half februari als eerste weer optreden in de ’Kamper kathedraal’ die dan weer veilig voor het publiek zou moeten zijn.

Schade
Bij inspectie is gebleken dat er sprake is van ernstige scheurvorming in de gewelven. De (kruis)ribben laten los van de overige gewelfdelen en dreigen naar beneden te vallen. Om de veiligheid van bezoekers te garanderen, zijn er om die reden enorme steigerconstructies geplaatst in de zijbeuken van de kerk.
Het transept en de kooromgang kennen dezelfde schade. Om deze delen van de Bovenkerk veilig en toegankelijk te houden, is hier een andere noodvoorziening getroffen: onder de ribben zijn houten balken geplaatst als ondersteuning. Over de volle breedte van de kerk worden de muren, vergelijkbaar als in de Buitenkerk, met dwarsleggers gesteund.
Het gewelf boven het hoofdorgel krijgt op korte termijn een veiligheidsvoorziening om het hoofdorgel te beschermen tegen vallende gewelfdelen. Om dit te voorkomen wordt een plafond bevestigd in de zijmuren.

Oorzaak
Vier jaar geleden vond een ingrijpende restauratie van de Bovenkerktoren plaats (zie onderaan) waarbij een bijzonder detail in de wijzerplaten van het uurwerk behouden bleef (zie onderaan). Momenteel is het luiden van de klokken in de toren alweer voor enige tijd stil gelegd in afwachting van onderzoek naar de stabiliteit van de toren. Het probleem waar zowel toren als kerk mee kampen, is al zo oud als de Bovenkerk zelf: de veengrond.
De oorzaak van de schade aan de gewelven ligt in de ondergrond waarop de Bovenkerk is gebouwd. Deze bestaat uit een laag van veen en een klei met een doorsnede van zo’n acht meter. Doch de fundering van de kerk gaat niet dieper dan zo’n drie meter. Het veen en de slappe kleilagen klinken in door het enorme gewicht van de kerk. Daardoor verzakt het gebouw en helaas niet gelijkmatig.
Het middenschip zakt door het hoge gewicht op de kolommen harder dan de zijbeuken. Daardoor zijn met name de gewelven van de eerste zijbeuken beschadigd. De toren vertoont een ander zettingsgedrag en zakt in westelijke richting (van de kerk af). Hierdoor is de schade aan de gewelven rond en boven het monumentale Hinszorgel ontstaan.

Subsidie
Tegelijk met het Gotisch Huis (zie onderaan) kreeg de Bovenkerk subsidie van provincie Overijssel, voor het tweede opeenvolgende jaar. En opnieuw 340.000 euro dat echter verre van toereikend is. Mogelijk is een bedrag van twee miljoen euro nodig waarvoor een speciale fondsenwervingscommissie zich in gaat zetten. Op dit moment is het schadeherstel begroot op 1,7 miljoen euro. De commissie vormt een projectgroep en is een initiatief van de Protestantse Gemeente Kampen, Stichting Bovenkerk Kampen en de Stichting Vrienden van de Bovenkerk.
De projectgroep fondsenwerving vraagt iedereen om de Bovenkerk te behouden voor de toekomst. Om het bezoekers makkelijk te maken, staat er bij binnenkomst een betaalpaal waar men met een bankpas eenvoudig en contactloos een donatie kan doen.
Alle activiteiten tot nu toe, zoals het plaatsen van de steigers, waren ter voorbereiding op de restauratie en als veiligheidsvoorziening. Maar het echte (restauratie)werk moet nog beginnen.

Zie ook:
• Eindelijk is restauratie van het Gotisch Huis in zicht
• Kamper burgemeester werkt mee aan kerstnachtdienst in Bovenkerk
• Antieke gedenkplaat Geert van Wou gerestaureerd
• Wijzerplaten keren terug op toren Bovenkerk (2019)