Hèt betaalmiddel in de Hanzetijd opnieuw verkrijgbaar – in zilver en goud

In het kader van het Hanzejaar 2023 heeft Koninklijke Nederlandse Munt (KNM) een herslag van de Zilveren Florijn uitgebracht. Het grote zilverstuk was erg in trek bij de internationale handel in de zeventiende eeuw oftewel in de Hanzetijd. Burgemeester Sander de Rouwe ontving de eerste herslag terwijl zijn zoon een grote afbeelding daarvan toonde. Bemanning van de Kamper Kogge kreeg het tweede exemplaar.

Betaalmiddel
In de tijd dat de handel tussen de Hanzesteden floreerde, was de Zilveren Florijn een populair betaalmiddel. Het zilverstuk werd geslagen tussen 1616 en 1686. De koers is 28 stuivers, net als de goudguldens van toen. „Het is nu geen officieel betaalmiddel meer”, vertelde muntmeester Bert van Ravenswaaij. Samen met productmanager Mira Spijker was hij naar Kampen getogen om de eerste herslag aan Sander de Rouwe te overhandigen. Na de opening met koggejagen, vorige maand, was dit het tweede wapenfeit ter gelegenheid van het huidige Hanzejaar.
Muntmeester Van Ravenswaaij vertelde dat de KMI twee keer per jaar een herdenkingsmunt slaat. De Zilveren Florijn is herslagen ter ere van 800 jaar Hanzesteden. De gelimiteerde oplage van driehonderd stuks (à €99) is al uitverkocht. Naast de herslag in puur zilver (1 ounce) is er ook een Florijn van Kampen in puur goud geslagen. Vijftien exemplaren van 1 ounce (à €2999) en tien van dubbelgewicht oftewel 2 ounce (à €5499). De KMI levert de internationale handelsmunten van weleer ”met certificaat van echtheid in luxe verpakking”.

Communicatiemiddel
Gedenkmunten tonen dat munten niet alleen als betaalmiddel dienen maar ook als communicatiemiddel, aldus Van Ravenswaaij. „De Romeinen sloegen al munten bij gelegenheid van een heuglijk feit,” vertelt de muntmeester, „en zo is de munt in feite het eerste massacommunicatiemiddel.” De herslag van de Zilveren Florijn leerde burgemeester De Rouwe dat Kampen in de Hanzetijd als katalysator voor munten in de wereld diende. Honderden munten zouden in Kampen geslagen zijn en via de kogge geproduceerd en vervoer zijn.
De Kamper Kogge diende daarom als gepast decor voor de officiële overhandiging. Mira Spijker, verbonden aan de KNM als productmanager, lichtte toe dat de Zilveren Florijn is herslagen aan de hand van een redelijk intact gevonden origineel. Op de voorzijde van de munt staat het gekroonde stadswapen van Kampen met als omschrift ’FLOR.ARG.CIV.IMP. CAMPEN’ (zilveren Florijn van het Burgerrijk Kampen). Op de keerzijde staat een tweekoppige adelaar met ’MATTH.I.D. ROM.IMP.SEM.AVGV’(Uit naam van Matthias I als heilige Roomse keizer.

Borg
Eén van de kinderen van De Rouwe toonde een grote afbeelding van de munt. „Hij kijkt altijd naar de grond om verloren muntjes te vinden,” vertelde de Kamper burgemeester, „dus dit is hem wel toevertrouwd.” Volgens de muntwet is de staatssecretaris van Financiën de eindverantwoordelijke voor (munt)geld. Maar de muntmeester is dat in praktijk. Bij de overhandiging werd herinnerd aan het adagium van de Middeleeuwen en de Hanzetijd: de muntmeester staat met lijf en geld borg voor goede munten. De leeuwendaalder (lion doller) is volgens Van Ravenswaaij de voorloper van de Amerikaanse doller.
Tenslotte bedankte de muntmeester enkele bemanningsleden van de Kamper kogge. Zij hadden de vlaggen op het schip uitgehangen dat Kampen in de Hanzetijd rijkdom bezorgde. Ook hadden zij gezorgd voor een gastvrije ontvangst. Om de schuld daarvoor in te lossen, kregen zij de tweede officiële herslag van de Zilveren Florijn. Dus toch eigenlijk als betaalmiddel, moest de muntmeester van de KMI lachend toegeven. Na vierhonderd jaar is de Zilveren Florijn van Kampen weer uitgeruild.

Zie ook:
• Kamper Kogge met handelswaar vertrokken naar België (2019 – video)
• Kamper Kogge figureert in EO-documentaire over Vijfde Kruistocht (2018)
• Kamper Kogge toneel voor presentatie kinderboek over Hanze (2017)