Taalpunt één van projecten Bibliotheek tegen laaggeletterdheid

Met vier projecten gaat Bibliotheek Kampen laaggeletterdheid te lijf. Dit sluit aan op de gemeentelijke ambitie om dat fenomeen terug te dringen. Daarom kwam wethouder Spijkerman graag naar café Paatje om de certificaten uit te reiken aan twaalf nieuwe begeleiders binnen het project Taalpunt. Ze lichtte tevens de inspanningen en de plannen van de gemeente toe. Tijdens de informele bijeenkomst werd duidelijk dat de ”strijd” begint met het opsporen van mensen die slecht kunnen lezen en/of schrijven.

Laaggeletterdheid en zelfredzaamheid
Als programmamanager educatie en participatie binnen Bibliotheek Kampen schetste Dieuwke de Goede de projecten die de bieb kent om ”functioneel analfabetisme” tegen te gaan. Laaggeletterdheid betekent niet dat mensen geheel niet kunnen lezen en/of schrijven maar daar grote moeite mee hebben. Dit gaat ten koste van de zelfredzaamheid van mensen. Volgens Stichting Lezen en Schrijven komt laaggeletterdheid voor bij 2,5 miljoen volwassenen in Nederland waarvan 1,1 miljoen tussen de 16 en 65 jaar oud is. Tweederde deel daarvan is ”gewoon” van Nederlandse afkomst.
BoekStart wordt elke woensdagmorgen in de bieb georganiseerd voor ouders met baby’s aan wie dan voorgelezen wordt. Bij de VoorleesExpress komen de vrijwilligers bij mensen thuis om te begeleiden bij voorlezen, wat belangrijk is om (jonge) kinderen geen taalachterstand te laten oplopen. Het Internetcafé wil mensen helpen met hun digitale vaardigheden. Bij Taalpunt ondersteunen vrijwilligers bij lezen en schrijven. Daar zijn zo’n zestig vrijwilligers bij actief die daarvoor een basistraining ’Taal voor het Leven’ hebben gevolgd.

Gemeentelijke ambitie
Wethouder Spaan was verhinderd maar Marieke Spijkerman verving hem niet alleen uit ”collegialiteit”. ”Lezen en laaggeletterdheid gaat me ook aan het hart,” gaf de wethouder aan. Ze ”gunt iedereen lezen en taalvaardigheid.” Bij de gemeente werkt een ”ambtenaar 3.0” hard aan een aanvalsplan tegen laaggeletterdheid. Het is de bedoeling om dit volgend jaar aan te bieden aan de gemeenteraad. Er wordt samengewerkt met veel partners, waaronder Stichting Welzijn Kampen en Centrum voor Jeugd en Gezin. Het is de ambitie om volgend jaar tenminste zogenaamde NT1-ers op te sporen in Kampen om die door te verwijzen naar Taalpunt.
Alvorens Spijkerman de certificaten uitreikte, kreeg Johan van der Kolk het woord als commercieel directeur bij Brugmedia. De uitgeverij heeft in september haar zilveren jubileum gevierd waarbij geld ingezameld is voor de taalprojecten van de Bibliotheek. Hij overhandigde een cheque en kondigde aan daar bovenop zijn kranten en de social media in te willen zetten om nog meer laaggeletterdheid op te sporen. Dieuwke de Goede, die directrice Annet Scholten moest vervangen, vertelde het bedrag te besteden aan deels kosten voor communicatie & PR en deels cursisten en taalcoaches. En deels heeft ze het al besteed aan les- en promotiemateriaal.

Wat drijft taalcoaches
Anneke Sinnema is van huis uit basisschoollerares. Ze haalde ook haar akte voor Speciaal Onderwijs en maakte mee hoe voor het eerst buitenlandse (Chineze) kinderen in Friesland hun intrede deden. Haar afstudeerscriptie kreeg het onderwerp ’Hoe vangt men buitenlandse kinderen op in het Speciaal Onderwijs’. In Kampen kwam ze via een advertentie met Vluchtelingenwerk Oost in aanraking. Nu wil ze zich via Taalpunt inzetten voor vluchtelingen. Maar ook allochtone Nederlanders kan ze toegewezen krijgen om thuis bijles te geven.
Klaske van ’t Oever was in haar arbeidzaam leven werkzaam bij Deltion Kampen en Taalschool Zwolle. Ze ondersteunt al 25 jaar mensen bij laaggeletterdheid. Rond 1985 kwamen in Zwolle de eerste 20 buitenlanders hiervoor in aanmerking. Van ’t Oever weet hoe belangrijk een goede taalbeheersing is – om te kunnen praten met je kinderen, met je buren, om de krant te kunnen lezen en TV te kijken. ”Helaas vallen mensen thuis toch weer vaak terug in hun moedertaal,” vertelt ze. ”En Kampen is met haar dialect niet altijd een optimale omgeving om Nederlands te leren,” schetst de voormalige conrector die volstrekt niets heeft tegen dialect op zich. ”Eigenlijk,” vertelt Van ’t Oever, “werkt niets beter dan de liefde.” De suggestie om dan taalcursisten op een datingsite te zetten, wijst ze lachend af.

Zie ook:
• Taalpunt (Bibliotheek Kampen)
• Laaggeletterdheid in Nederland (Stichting Lezen & Schrijven)