Eerste scheepswrak bij de kogge boven water gehaald

Eén van de twee kleine schepen die bij de IJsselkogge op de rivierbodem liggen, is geborgen. De aak blijft nog even liggen en nu zou een punter uit het water zijn gehaald. Zodra die in het zicht kwam, klonken er op de Koggewerf verbaasde reacties. De punter oogde door de verrekijkers wel erg zwaar van constructie. Zou het geen praam zijn?

Langs de IJssel hadden zich tientallen mensen verzameld om de berging van de punter te zien. Op de dijk naast Brunnepe stonden veel toeschouwers met de camera in de aanslag. Op de Koggewerf tuurden kenners van de Stichting Kamper Kogge door verrekijkers naar de bergingswerkzaamheden even verderop in het water. De ademhaling en de woorden van de duikers waren via luidsprekers op het ponton tot op het vasteland te horen. Twee duikers hadden onder water met zo’n tien spanbanden de punter in de takels gehangen. Tot drie maal toe klonk het ”Hijsen maar!” voordat de hijskraan langzaam aan het echte bergen begon. Burgemeester Koelewijn kwam ook een kijkje nemen maar moest voortijdig weer vertrekken. Het duurde hem te lang want het blijft tenslotte een werkdag.

Toen het scheepswrak boven water kwam, werd het voorzichtig in de zandbak op het ponton getakeld. Daarna werd het zorgvuldig in zwart plastic gewikkeld. Het scheepje zag er goed uit maar volgens de kenners op de Koggewerf, die stonden te kijken, waren de planken wel erg breed voor een punter. De knieën waren bovendien wel erg stevig en de lengte van zo’n 12 tot 13 meter is ook beduidend langer dan de 8 meter die een punter normaal lang is. Punters waren in de Middeleeuwen vissersvaartuigen die gewoonlijk op de binnenwateren bleven. Het geborgen wrak zou een zeewaardige punter kunnen zijn.

Bij de koggekenners rees het vermoeden dat het geborgen vaartuig een praam is. Dit waren schepen waarop de lading van een kogge werd overgeladen om verder vervoerd te worden over de rivier het land in. Rijkswaterstaat heeft met een drône de bergingsoperatie gefilmd. De maritiem archeologen binnen Isalacogghe kunnen wellicht uitsluitsel geven welk middeleeuws scheepsmodel ze deze maandag hebben geborgen. Achter de Taveerne op de Koggewerf vermoedt men een praam, dat een tussenvorm genoemd kan worden tussen een kogge en een punter. Bovendien zou een praam, en diens ligging bij de IJsselkogge op de rivierbodem, beter aansluiten op de watermanagementtheorie, waarover in een volgend deel van deze artikelserie meer.

In de tussentijd gaan de voorbereidingen in Lelystad, waar de IJsselkogge zal worden geconserveerd, volop door. Deze week worden bij museum Nieuw Land de nutsvoorzieningen in gereedheid gebracht voor de conserveringshal. Volgende week start de bouw daarvan zelf. De berging van de eeuwenoude punterachtige vandaag, en de antieke aak binnenkort, bouwen de spanning op naar het einddoel van de gehele operatie op de IJssel naast Brunnepe: De berging van de zes eeuwen oude IJsselkogge zelf!

Zie ook:
• Alle eerdere gepubliceerde delen over de IJsselkoggeberging