Frictielassen: onopvallend inherent duurzaam

Niet veel mensen zullen weten wat een frictielas is. Nog minder mensen zullen doorzien hoe duurzaam die techniek eigenlijk is. Ook voor Dick Fix stond dat niet voorop toen hij samen met vrouw en zoon zijn bedrijf startte. Dick Fix was en is simpelweg gecharmeerd van de ”mooie en schone lasmethode”. Rondom dit lasprocedé is Friction Welding Holland opgezet. Inmiddels is FWH op meer terreinen volop met duurzaamheid actief.

Onopvallend
Strikt genomen op industrieterrein RW50, doch op de grens met Haatland, staat een onopvallend bedrijfspand. Achter twee voordeuren herbergt het bedrijf een onopvallend duurzaam productieproces. In Nederland is het product niet zo bekend en daarin schuilt deels de kracht. Frictielassen ookwel wrijvingslassen genoemd (in het Engels en Duits friction welding resp. Reibungsschweißen) wordt weinig toegepast bij Nederlandse bedrijven of het wordt binnenshuis uitgevoerd.
Dick Fix specialiseerde zich in de methode nadat zijn vorige werkgever failliet ging. In 2011 startte hij Friction Welding Holland op, samen met zijn vrouw en zoon. In een vakbladartikel uit die tijd staat zijn zoon Berry Fix centraal (zie onderaan). Van huis uit is Dick Fix werkzaam in de hydraulische cilinderproductie. Bij een vroegere werkgever maakte hij kennis met frictielassen en zei tegen zichzelf: ”Als ik ooit voor mezelf begin, ga ik dat doen.”

Opstartfase
Fix zag zijn kans schoon toen zijn laatste werkgever er de brui aan gaf. In december 2010 sprong hij in het gat in de markt dat hij zag. De eerste machine voor frictielassen kwam in januari 2011. Tot augustus kampte de machine met kinderziektes maar in september 2011 draaide de machine één dag per maand. Dezelfde machine loopt inmiddels 16 uur per dag.
Een dergelijke machine voor frictielassen is een flinke investering. Daarom besteden bedrijven dat graag uit hoewel dat op tegenstand kan stuiten van lasspecialisten bij de bedrijven zelf. Friction Welding Holland ”ontzorgt” de klant en denkt mee. De grotendeels uit het buitenland, zoals Duitsland en Engeland, afkomstige klanten beraden zich soms lang alvorens in zee te gaan met het Kamper bedrijf maar dan gaan ze ook een langdurige en duurzame relatie aan met FWH.

Uitbreiding
Volgend jaar april komt er een tweede machine. Die is in principe hetzelfde als die uit 2011 maar wel moderner. Tevens werkt Dick Fix aan uitbreiding van het pand. Volgend jaar hoopt familie Fix een nieuwe hal te kunnen toevoegen aan het pand met onder andere een laad- en losplatform voor vrachtwagens.
In een reportage van ’Ondernemen doe je zo’ (zie onderaan) is de presentator enthousiast zoals Fix op 55-jarige leeftijd samen met zijn vrouw Jannie en zijn zoon Berry op 12 mei 2010 voor zichzelf begon met het relatief unieke procedé. Hij werd in 2014 genomineerd voor de Metaalunie Business Award. In vaktijdschriften en op vakwebsites zoals MetaalNieuws.nl zijn reportages te lezen die tot in detail ingaan op de lastechniek.

Materiaalbesparing
Het belangrijkste, inherent duurzame aspect aan ”wrijvingslassen” betreft de besparing op materiaal. Er vindt geen verspaning plaats. Er hoeven geen metaaldelen (spanen) weggesneden te worden dat afval oplevert. Het aan elkaar ”smeden” van metaaldelen is een kortstondig proces van enkele minuten in tegenstelling tot conventioneel lassen dat een uur kan duren voor hetzelfde resultaat. De warmteontwikkeling is zeer beperkt en er komt geen laslicht bij kijken evenmin als lasdamp en toevoegmiddelen als lasdraad.
Zonnepanelen, en andere bekende duurzame aspecten als elektrische bedrijfsauto’s, maken ook onderdeel uit van de duurzame bedrijfsvoering. Zonnepanelen kunnen niet de stroompieken van het lasprocedé opvangen dus die stroom wordt uit het net getrokken waar ook alle opgewekte zone-energie ook heen vloeit. Dick Fix, die van elk bedrijfs- en technisch detail op de hoogte is, vertelt tenslotte dat de afgelopen jaren ook de luchtzuivering is aangepakt. Er is een afzuiginstallatie met filter geïnstalleerd en de lucht en warmte wordt gerecirculeerd. Voorheen verdwenen er veel warmte door de schoorsteen tot gerief van menige vogel. ”Maar,” merkt Fix op, ’we stoken niet voor de mussen.”

Zie ook:
• Eerdere artikelen in de serie Duurzaam Haatland
• Jonge ondernemer introduceert Friction Welding in de Benelux