Tweedelige serie over koetshuizen en paardenstallen van voorheen in Kamper binnenstad

Voordat de automobiel zijn intrede deed, was de tred van paarden de gewoonste zaak van de wereld in de Kamper binnenstad. Morgenmiddag herhaalt cultuurZIEN de stadswandeling ’Paarden in Kampen’. Tijdens die wandeling laat Carin Koopman zien wat ze hierna beschrijft over dit stukje recente geschiedenis van Kampen waarin koetshuizen en paardenstallen de hoofdrol spelen.

De tijdsspanne van het collectieve geheugen bedraagt tachtig tot honderd jaar. Vanaf nu teruggerekend, valt dit samen met de periode waarin paarden en wagens uit het straatbeeld verdwenen en werden vervangen door gemotoriseerd vervoer. In de context van lange geschiedenis van de stad Kampen behoort het vervoer met paard en wagen tot het recente verleden. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat hiervan nog vele sporen in de stad te vinden zijn.

Plaats paardenstallen in stad

Algemeen bekend zijn nog de militaire manege bij de Bovenhaven en de Peerdenstal in Brunnepe. Veel minder bekend is de stadstal uit 1489 aan de Voorstraat achter het Oude Raadhuis. In de stadsstal stonden trekpaarden, rijpaarden en tuigpaarden, verzorgd door de stalmeester. In de 17e eeuw was er een dependance van de stadsstal gevestigd op het terrein van het St. Annaklooster aan de Groenestraat. Paarden waren er ook te vinden bij de vele stadsboeren. Nog steeds staat aan Groenestraat 65 de wagen- en paardenstal van de familie Duitman. Hun stadsboerderij stond aan de overzijde van de straat. Het huis aan de ene zijde van de straat en de stallen aan de overzijde is een situatie die vaker voorkwam. Bedenk daarbij dat de straat voorheen geen openbare weg was, maar particulier terrein. Wie een huis bezat was tot halverwege de weg eigenaar van de straat. Met een stal aan de overzijde had men de gehele straat voor het huis in eigendom en moest deze ook onderhouden. Vaker nog waren de stallen gelegen aan de achterzijde van de erven, waar een parallelstraat liep. Zo zijn van veel huizen aan de Oudestraat de stallen nog herkenbaar in de Hofstraat en vooral in de Buiten Nieuwstraat. Huizen aan de oostzijde van de Oudestraat hadden de stallen in de Voorstraat. Een zelfde situatie is zichtbaar bij de voorname huizen aan de Vloeddijk, waarvan de stallen aan de Groenestraat stonden.

Stadswandeling

Zondag 13 augustus vindt een herhaling plaats van de zomerse wandeling vorige week. Een impressie hiervan werd eerder deze week gepubliceerd (zie onderaan). De stadswandeling ’Paarden in Kampen’ start om 14u00 in de Hof van Breda (ingang aan de Marktsteeg), duurt zo’n anderhalf uur en kost zes Euri (met biebpas €5). De korte artikelserie bij Kamper Nieuws zal volgende week de stallen beschrijven van diverse huizen in de binnenstad. Paarden waren immers de gewoonste zaak van de wereld en vroeger gold, zonder paard geen vervoer.

Zie ook:
• Volop paarden in Kampen (video)
• Website cultuurZIEN