Kampen vult 100km lange wandelroute langs IJssel zelf aan
met mammoet bij Reevediep

Op de dag dat de IJsselbiënnale begon, werd onderaan de Nieuwendijkbrug een kunstwerk onthuld. De IJsselbiënnale is een kunsttentoonstelling die loopt van Doesburg tot Zwolle langs de IJssel. In Kampen werd het kunstproject ”De IJsselmammoet” onthuld door burgemeester Koelewijn in bijzijn van het scheppende kunstenaarsduo SCHAAP&HAJEE. De verwachte levensduur van de kleisculptuur in het Reevediep is eind september wanneer ook de IJsselbiënnale ten einde loopt.

IJsselbiënnale
Met 26 kunstwerken langs de IJssel is er een wandelroute opgezet van Doesburg naar Zwolle. De route kan in etappes afgelegd worden, te voet of desnoods per fiets, waarbij van pontjes gebruik gemaakt wordt bij het oversteken van de IJssel. De route is niet bedoeld om per auto af te leggen want dan ontgaat de passant het landschap. De kunstwerken zijn door kunstenaars uit binnen- en buitenland gemaakt. Zij zijn gevraagd om in kunst hun reactie weer te geven op enerzijds de natuur van de IJsselvallei en anderzijds de door mensenhand aangebrachte veranderingen. Soms zijn die groot zoals we zien bij het nationale, ingrijpende project ’Ruimte voor de Rivier’ (zie onderaan). De gebiedsconciërge van RvdR IJsseldelta was verrast te horen over een mammoet in zijn gebied.

In den beginne
Het idee van de IJsselbiënnale was in 2013 ontstaan toen ook grote ingrepen in het rivierenlandschap stonden te gebeuren vanwege de klimaatverandering. Initiatiefnemer Mieke Conijn, directeur van Kunstenlab, wilde ”met kunst als aanjager het verhaal van de rivier te vertellen.” In 2017 is het voor de eerste keer gerealiseerd met de bedoeling ”om tweejaarlijks een beeldenroute in de openbare ruimte te tonen.” De IJsselbiënnale duurt tot en met 24 september. Er zijn tickets en routebeschrijvingen met uitgebreide informatie online te koop (zie onderaan) maar men kan ook op eigen gelegenheid erop uit trekken. Allerlei gebeurtenissen en evenementen worden rondom de IJsselbiënnale georganiseerd en ook musea langs de route spelen erop in. Zo is in het Stedelijk Museum Zwolle de tentoonstelling ”Zwolle aan de IJssel’ te bezoeken.

Mammoet aan de IJssel
Zes maanden voor de start van de IJsselbiënnale en de onthulling van de IJsselmammoet, op 14 juni, opende burgemeester Koelewijn de expositie ’Mammoet aan de IJssel’. Deze expositie in de Stadskazerne, die ruim een maand, tot 24 februari, duurde, was een opmaat naar het kunstenaarsproject ’De IJsselmammoet’ van de beeldend kunstenaars Margreet Hajee en Wanda Schaap. Stadsarcheoloog Alexander Jager had zorg gedragen voor de expositie waarin verteld werd wat mammoeten voor dieren waren, hoe kennis over hen wordt verzameld en in welke omgeving ze leefden. Duizenden jaren geleden zouden mammoeten rondgelopen hebben in het gebied dat nu door ’Ruimte voor de River’ op zijn kop is gezet. Benieuwd of er nog resten gevonden zouden worden, volgden de kunstenaressen het project op de voet. Intussen begonnen ze aan crowdfunding om een levensechte mammoet uit rivierklei te kunnen scheppen.

De IJsselmammoet
Het kunstenaarsduo SCHAAP&HAJEE wilde al heel lang ”iets met klei doen, ongebakken IJsselklei”. De gemeente stelde toen voor om het voor de Hanzedagen te realiseren. Eén van de excursies van het congres tijdens de Hanzedagen leidde langs het uiteindelijke kunstobject. Via de crowdfundingsite Voordekunst lukte het SCHAAP&HAJEE de benodigde negenduizend Euri bij elkaar te krijgen. Op de website van Voordekunst doen ze uitgebreid verslag van het project, de geldinzameling en de mammoetkiezen die ze maakten voor de donateurs (zie onderaan). De aannemerscombinatie Isala Delta verleende alle medewerking en gemeente Kampen zorgde voor het hek rondom de mammoet. Dit ter afscherming want de mammoet ligt midden in het gebied waar nog druk gewerkt wordt. Bij de onthulling van de kleisculptuur merkte Margreet Hajee op dat er wel kleine botresten gevonden zijn maar meer niet: ”Restanten van de wolharige mammoet zullen nog veel dieper in de bodem liggen”.

In weer en wind
Drie weken lang is er hard gewerkt aan het kunstwerk, onder alle weersomstandigheden. De mammoet van klei heeft een tijdelijk bestaan en zal eind september weer teruggegeven worden aan de natuur. Nadat de slagtanden weer verwijderd zijn die de grootste kostenpost waren. De kleicreatie heeft de hoosbuien van de afgelopen weken goed overleefd. Vanuit Kampen ligt de mammoet rechtsonder aan de Nieuwendijkbrug achter een uitkijktoren van groene containers. Vanaf het laatste kunstwerk van de IJsselbiënnale in Zwolle, kan men de wandelroute op eigen initiatief vervolgen naar het Reevegebied. Bij de onthulling van het kunstwerk, een dag voor de Hanzedagen aanvingen, benoemde burgemeester Koelewijn de IJsselmammoet meteen tot ereburger van Kampen. Tenslotte kregen alle aanwezigen een (weder)geboortekaartje mee: gewicht 40 ton, lengte 3,5m. De moeder van Margreet bedacht zijn naam: Goliath Mamathus Primigenius, roepnaam GOLIATH.

Zie ook:
• Voetreiziger langs teloorgegaan landschap (RvdR-verslag Hanjo IJkhout)
• mammoet aan de IJssel (projectwebsite Margreet Hajee)
• Mammoet aan de IJssel (voordekunst.nl)
• IJsselbiënnale 2017 (route)