Plagen kan leuk zijn en is veelal onschuldig. Pesten niet meer. Als volwassene het kind in je toelaten, kan leuk zijn en is veelal onschuldig. Je gedragen als een kind echter niet meer. Tijdens de ’Week tegen pesten’ wordt aandacht gevraagd voor het pesten op scholen en onder kinderen. Voor pesten op werk en onder volwassenen is er bitter weinig aandacht. Hierdoor werd echter wel het leven van André Horstink kapot gemaakt.

André kwam in 1963 ter wereld in Vroomshoop. Op zijn 18e kwam hij naar Kampen voor de studie Maatschappelijk Werk aan de Sociale Academie. Kampen kende toen nog veel onderwijsinstellingen en zoals veel studenten, bleef André na zijn studie in Kampen hangen. In 2006 is hij getrouwd met zijn huidige echtgenoot die hij in 1988 had leren kennen op de sportschool. Hij fietst graag en luistert graag naar alternatieve popmuziek. Hij zingt niet onverdienstelijk en is al jaren lid van het Buitenkerkkoor. In zijn diverse werkzaamheden heeft klantenservice altijd centraal gestaan. In juli 2009 kwam hij te werken aan de balie van het Kamper Stadhuis. Hij deed zijn werk goed en naar tevredenheid van collega’s en leidinggevende. Na ruim drie jaar kwam hij te werken in het nieuwe KCC (Klanten Contact Centrum) van de gemeente en daar ging het mis. Collega’s begonnen hem te pesten en feitelijk eruit te werken. André kaartte dit aan bij zijn leidinggevende maar vond geen gehoor. Een jaar lang heeft André vervolgens nog in dit onaangename klimaat gewerkt. Achteraf kan hij alleen maar jaloezie om zijn goed functioneren als reden bedenken voor de ontstane situatie. Gepokt en gemazeld in het klantenwerk als hij is, is nu niet zozeer zijn reputatie geschaad maar voelt hij zich in zijn beroepseer aangetast. Op een blog doet André uitgebreid verslag van het hele proces. Recent is zijn verhaal tevens opgetekend door regionaal dagblad de Stentor en door stichting Pesten op de Werkvloer.

Stichting Pesten op de Werkvloer
Je zou (mogen) verwachten dat zo’n stichting overbodig is maar volwassenen kunnen elkaar pesten zoals kinderen soms doen. Of nog erger. Er is namelijk één cruciaal verschil. Bij pesten in werksituaties is er doorgaans sprake van machtsverschil. Tussen kinderen kunnen er onbewuste, niet gereguleerde machtsverschillen bestaan maar in werksituaties zijn die gereglementeerd en liggen die vast. Normen en waarden en arbeidsrecht kunnen dit overtroeven maar dat vereist doorgaans initiatief van de zwakkere partij. André is in het geweer gekomen en heeft alle stappen genomen die binnen zijn macht liggen. Gemeente Kampen heeft in 2004 vastgelegd tot wie men zich respectievelijk kan wenden bij ongewenst gedrag: Leidinggevende, intern vertrouwenspersoon, extern vertrouwenspersoon en tenslotte een landelijke klachtencommissie. Al deze stappen zijn echter vrijblijvend voor de gemeentelijke werkgever. André heeft zich uiteindelijk gekeerd tot de Klachtencommissie voor Ongewenst Gedrag bij de Decentrale Overheid van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten). Deze heeft 2 van de 3 klachten gegrond verklaard. Gemeente Kampen onderschreef de conclusies van het klachtenrapport volledig maar volgde het advies niet op. Een verzoek om toelichting hierop weet de gemeente eveneens te negeren door zich te beroepen op de privacy van de klager die in het geding is. Dat argument doet André de wenkbrauwen fronzen aangezien hij zelf de publiciteit heeft gezocht om deze zaak aan de kaak te stellen.

Investors in People
Een cynische of verwarrende ontwikkeling in het geschil van André betreft het recent toegekende bronzen certificaat van Investors in People (IiP) aan gemeente Kampen. IiP is een aan TNO gerelateerde organisatie die in Nederland het keurmerk IiP toekent voor goed werkgeverschap. Gemeente Kampen is een jaar of zes geleden een proces gestart om zich te ontwikkelen tot een goede werkgever en in 2011 hebben ze de erkenning van IiP behaald. Dit jaar (2014) heeft de gemeente het bronzen certificaat behaald hetgeen in een persbericht uitgebreid naar buiten werd gebracht. Voor individuele werknemers biedt dit echter geen garantie, zoals André heeft gemerkt. En met hem enkele collega’s meer die gepest worden op het Kamper Stadhuis. Voor de toekenning van het certificaat is een kwart van alle werknemers gesproken en een overgrote meerderheid bevestigde de eisen die aan het certificaat worden gesteld. Zou een werkgever echter niet voor alle werknemers moeten opkomen? IiP Nederland is gewezen op het hoog opgelopen conflict van André.

Publiek belang en geld – opinie
Een gemeentelijke organisatie is er voor het publiek belang en wordt met publiek geld gefinancierd. Bij tijd en wijle wijzen de werknemers en/of de politici binnen gemeente Kampen ook op het feit dat zij werken voor de publieke zaak. Bij het dienen van het publiek belang mag men ook een voorbeeldfunctie verwachten. Om die reden ziet de overheid graag een evenredige vertegenwoordiging binnen de gelederen uit minderheden op grond van geslacht, huidskleur, seksuele geaardheid of anderszins. Met André hebben ze deze kans laten lopen hoewel hij zich de eerste jaren heeft mogen tonen als een loyale en goede werknemer. Op 25 oktober wordt er in Soesterberg een ééndaagse conferentie georganiseerd met als onderwerp ’Pesten op de werkvloer’. Wellicht kan er een gemeentelijk personeelsuitje georganiseerd worden met deelname aan deze conferentie als leerzame invulling. Het gemeentelijk apparaat toont zich een dubieus bastion, een speeltuin op (afgedwongen) kosten van de burger.

Zie ook:
• Blog van André
• Pesten op de Werkvloer
• Investors in People
• Conferentie