Biografische graphic novel over in buitenland vermaarde Kamper schilder

In de vorm van een zogeheten graphic novel verhalen Paul Reichenbach en Dmitry Yakhovsky het leven van Hendrik Avercamp. Voor de Kamper winterschilder uit de 17e eeuw is in zijn eigen Kampen weinig aandacht. Terwijl zijn schilderijen over de hele wereld hangen. Reichenbach laat een Kamper stadsarchivaris uit 1933 Hendrick’s leven vertellen in een geïllustreerd decor door Yakhovsky.

Pleidooi
Tijdens de uitreiking van de Kamper Kunstprijs 2019 hield Dmitry Yakhovsky een pleidooi voor Avercamp. Sterker nog, zijn ingebrachte idee had ook als doel meer aandacht te krijgen voor Hendrick Avercamp. Voor de camera van Kamper Nieuws lichtte hij dat toe, aanvankelijk in het Nederlands maar uiteindelijk toch in vloeiender Engels (zie onderaan).
Yakhovsky komt uit Wit-Rusland en maakte kennis met Avercamp in een museum in Sint-Petersburg. Drie jaar geleden kwam hij naar Nederland waar hij trouwde met Debora van der Veen. Samen met zijn vrouw kwam hij op het idee van een biografie over Avercamp in de vorm van een graphic novel. Het kunstenaarsechtpaar polste Paul Reichenbach die meteen enthousiast was.

Stadsarchivaris
Reichenbach, organisator van het jaarlijkse Kamper Stripspektakel, werkt al langer samen met de Wit-Russische schilder en tekenaar. Vorig jaar presenteerde hij met Yakhovsky een stripalbum waarin burgemeester Bort Koelewijn figureert (zie onderaan). Ook nu komt Koelewijn in de graphic novel ten tonele, hetgeen geprojecteerd werd op het scherm bij de presentatie in de Gouden Zaal.
Voor ’Het leven van Hendrick Avercamp’ ging Reichenbach op onderzoek uit. Makkelijk was dat niet maar hij had een paar keer geluk, zoals hij ook schetst in de inleiding, De belangrijkste en betrouwbaarste bron die hij vond, was Clara Welcker. Deze Kamper stadsarchivaris van 1917 tot 1946 besloot in 1933 een biografie over Avercamp te schrijven, dat toen een nog grotere ”titanenklus” was.

Informatie
Tussen de uitgesponnen genealogische opsommingen proefde Reichenbach bewondering bij Welcker voor de doofstom geboren schilder die, niet als scheldwoord maar om zijn handicap, ’de Stomme van Campen’ genoemd werd.
Informatie na 1933 vond Reichenbach bij Avercampkenners, waaronder Theo van Mierlo, Cor Adema en Jeroen Linderhof. Portretten van Avercamp bestaan nauwelijks waardoor Yakhovsky zijn vakmanschap en inlevingsvermogen moest aanspreken. Ondanks deze lacune en enkele blinde vlekken in de tijd is het een betrouwbare en informatieve grafische biografie geworden.

Stadswandeling
De meeste aandacht heeft Avercamp in zijn eigen Kampen gekregen van Thea Beckman en cultuurZIEN. Deze laatste heeft in het verleden stadswandelingen georganiseerd langs de weinige sporen die Avercamp heeft achtergelaten. cultuurZIEN ontwikkelde ook lesstof voor basisscholen in Zwolle. Hiermee is Reichenbach momenteel ook bezig.
Thea Beckman publiceerde in 1992 een boek over ’De Stomme van Kampen’. Hiermee wilde het talent benadrukken dat ook mensen met een beperking kunnen hebben. De moeder van Avercamp zette zich eveneens hiervoor in. Zij reserveerde in haar testament geld voor haar ”stomme en miserabele zoon”. Dit beschrijft cultuurZIEN op de website vrouwenvankampen.nl (Beatrix Vekemans).

Vertaling
De missie van Reichenbach en Yakhovsky om Avercamp ”terug te halen naar Kampen” is nog maar net begonnen. Er wordt gewerkt aan een Engelse vertaling voor het buitenland. Yakhovsky heeft vijf jaar met een Engelse uitgeverij samen gewerkt dus de contacten bestaan al. Hij heeft de Engelse vertaling al klaar.
Ook het Rijksmuseum, waar schilderijen van Avercamp hangen en waar hij bekender is dan in Kampen, kan een afzetmarkt vormen gezien de vele toeristen. Eind januari wordt de Engelse vertaling verwacht.
Eerst mogen de Kampenaren voor €14,90 zelf nader kennis maken met hun beroemde stadgenoot. Via uitgeverij Pear Productions en Boekhandel Bos is de graphic novel verkrijgbaar. Om stad en land op een toegankelijke doch indringende wijze kennis te laten maken met het leven van de Kamper winterschilder Hendrick Avercamp.

Zie ook:
• Stadsdichteres wint Kamper Kunstprijs 2019 (video)
• ”Ken je geschiedenis” (Koelewijn in stripalbum)