Metaalikonen als ’Bijbel in reisformaat’ en ’Grenzenloos’ toont ikonen wereldwijd

Naast de eigen, permanente expositie van ikonen heeft het Ikonenmuseum het komende halfjaar nog twee exposities. ’Grenzenloos’ toont ikonen uit meerdere landen en ontleent daar de titel aan. De andere expositie toont metaalikonen van Stefan Jeckel. Van deze geschonken, beroemde verzameling heeft het museum al eerder een deel geëxposeerd. Bij de opening was Jeckel zelf aanwezig om enkele metaalikonen toe te lichten die feitelijk een ’Bijbel in reisformaat’ vormen.

Minuscuul
De oosters-orthodoxe kerken in met name Rusland en Griekenland kennen een lange ikonentraditie. Die kunnen in allerlei formaten op en van allerlei materialen zijn gemaakt, zoals metaal. In de Timmertoren van het Ikonenmuseum zijn een aantal metaalikonen uit de verzameling van Stefan Jeckel geëxposeerd. Ze verbeelden verhalen en/of personen uit het Oude en het Nieuwe Testament.
Vaak werden de metaalikonen mee op reis genomen en vandaar de expositienaam ’Bijbel in reisformaat’. Jeckel was samen met zijn vrouw naar Kampen gekomen. Bij de opening gaf hij de bezoekers een Duits hoorcollege over metaalikonen in het algemeen en enkele exemplaren in het bijzonder.
Het Ikonenmuseum hanteert niet de voorkeursspelling met een c. Geschreven met een k verwijst het correcter naar het Griekse woord ‘eikoon’ dat afbeelding of gelijkenis betekent. De orthodoxe kerk benadrukt dat de verering niet de materiële afbeelding betreft maar de verheerlijkte persoon of tafereel.

Internationaal
Zo wordt ook voor de expositie ‘’Grenzenloos’ niet de voorkeursspelling zonder n gevolgd. Volgens Liesbeth van Es, conservator van het Ikonenmuseum, wordt letterlijk een expositie zonder grenzen bedoeld. De ikonen zijn afkomstig uit verschillende landen binnen en buiten Europa. Ze tonen een grote variatie hoewel ze allemaal volgens de traditionele iconografieën van de oosters-orthodoxe kerk zijn gemaakt.
De verzameling van ”grenzenloze ikonen” loopt uiteen van fijngeschilderde exemplaren uit beroemde Russische schildersdorpen tot kleurrijke Ethiopische drieluiken. Op de expositie zijn ook nieuwe aanwinsten te bewonderen zoals Roemeense ’Achterglas’-ikonen en een ikoon op doek van de stad Jeruzalem.
Een aantal MoederGods-ikonen doen Italiaans aan. Die kennen een zogenaamde Veneto-Kretenzische stijl. Deze ontstond in de dertiende eeuw uit een samensmelting van verschillende culturen.

Belangstelling
Het Ikonenmuseum heeft de schenking van de beroemde verzameling metaalikonen van Stefan Jeckel (80) te danken aan gebrek aan belangstelling daarvoor van zijn kinderen. De Duitse economiewetenschapper verzamelt sinds de Tweede Wereldoorlog metaalikonen. Op leeftijd gekomen begon hij tien jaar geleden rond te kijken naar een plek voor zijn verzameling.
Hij wilde de verzameling in één keer overdoen en was gecharmeerd van het Kamper Ikonenmuseum door diens kleinschaligheid en eenduidige keuze. Het Ikonenmuseum, opgericht in 2005, onderscheidt zich van andere religieus georiënteerde musea door als enige gespecialiseerd te zijn in ikonen.
De huidige twee tijdelijke exposities lopen tot en met 28 maart. Het museum aan de Botermarkt achter de Broederkerk is op di en wo geopend van 13u tot 17u en op do t/m za van 10u tot 17u. Veel liefhebbers kwamen al bij de opening een kijkje nemen. Toen had Jeckel over belangstelling niet te klagen.

Zie ook:
• Koperen jubileum Ikonenmuseum goed bezocht (feb. 2019)
• Expositie verbindt Ikonenmuseum met Stripspektakel (juli 2018)