Laatste uiterwaard in de IJsseldelta bij Ruimte voor de Rivier

Op een goed bezochte bijeenkomst achter restaurant De Oase in Zalk, werd gisteravond de laatste informatiebijeenkomst gehouden over de werkzaamheden in het Zalkerbosch. De komende maanden gaat dit van start en daarmee wordt de laatste van de vijf uiterwaarden onder handen genomen voor natuurontwikkeling en een betere afvoer van het rivierwater. Naast de voorlichters bleek er ook veel kennis van zaken bij de bezoekers aanwezig.

In het kader van het project Zomerbedverlaging Beneden-IJssel, onderdeel van het landelijke programma Ruimte voor de Rivier, wordt het Zalkerbosch op de schop genomen, in navolging van de Scherenwelle, de Bentinckswelle, de Koppelerwaard en de Vreugderijkerwaard. Het Zalkerbosch is een oud en mede daardoor bijzonder bos. Het dateert uit ten minste 1200 en kent een grote rijkdom aan bijzondere flora en fauna. Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Waterschap Groot Salland (per één januari omgedoopt in Waterschap Drents Overijsselse Delta) en gemeente Kampen hebben samen een inrichtingsplan opgesteld aan de hand van de doelen van Natura2000. Dit netwerk van beschermde natuurgebieden in de Europese Unie is opgezet ter bescherming van de Europese natuur en biodiversiteit.

Hardhoutooibos en stroomdalgrasland
De maatregelen in het bijzondere bosgebied bij Zalk komen kort gezegd neer grondverzet voor het aanleggen en stimuleren van hardhoutooibos en stroomdalgrasland op respectievelijk de lage en hogere delen van het gebied. Er zal zo’n 10cm afgegraven worden om de hardhoutooibossen (eiken en iepen) zich te laten ontwikkelen. Voor de ontwikkeling van stroomdalgrasland, vergelijkbaar met Scherenwelle, zal zo’n 30cm worden afgegraven. Dit ligt op onderstaand kaartje tegen de rivier aan. De rood gestippelde delen worden afgeplagd voor hardhoutooibos en de rode lijnen worden kreken voor afvoer van rijpwater zorgen. Al met al ligt de nadruk van het programma Ruimte voor de River bij Zalk op natuurontwikkeling aangezien de IJssel bij Zalk breed is dus weinig speciale maatregelen behoeft voor een toename van de waterafvoer.

Voorbereidingen
De voorbereidende werkzaamheden in januari zullen onder andere bestaan uit het afvissen van de sloten en het verwijderen van afrastering. Er liggen ook nog 5 kazematten, ouder zijn dan vijftig jaar, dus er volgt ook archeologisch onderzoek. Volgende week start een zogeheten NG-onderzoek bij de vijf kazematten uit de Tweede Wereldoorlog. Mogelijk liggen er nog niet gesprongen explosieven. Vanuit de zaal komt er echter een geschrokken reactie op het afgraven van de rivierduinen. Op de kronkelwaardafzettingen komen jonge rivierduinen voor die dateren uit de periode vanaf de 14e eeuw. Hierop wordt geruststellend geantwoord. De afgraving is beperkt en de glooiingen in het landschap zullen niet verloren gaan. Een tachtigjarige bezoeker haalt tijden van weleer naar boven. Hij trekt de deskundigheid van de projectopstellers en -uitvoerders niet in twijfel maar gelooft er allemaal niets van. Peter Jesse, programmamanager van Rijkswaterstaat, licht toe dat het niet gaat om een grotere waterberging, die weer vol kan raken, maar om een snellere afvoer van het stromende rivierwater.

Gemor
Tenslotte wordt er ook even gemord over de grond die sommige inwoners moeten inleveren. In 2014 stapten twee melkveehouders naar de Raad van State waar ze tevergeefs de onteigening aanvochten. Op onderstaand kaartje (klik aan voor uitvergroting) staat de nieuwe inrichting voor alle vijf uiterwaarden in de IJsseldelta geschetst. Eén hoekje in het gehele gebied bij Zalk is nog steeds niet in handen van de overheidsinstanties. ”Als de gedupeerden maar fatsoenlijk behandeld worden”, stelt een inwoner die niet anders kan dan vertrouwen op de regels die hiervoor bestaan. ”Eén boer verliest maar liefst 11ha grasland”, vervolgt hij, ”en hij mag dan weliswaar financieel gecompenseerd worden hiervoor maar een koe vreet geen geld”.

Zie ook:
• Zomerbedverlaging (Ruimte voor de Rivier)
• Hardhoutooibossen (Ecopedia)
• Stroomdalgraslanden (Ecopedia)