Gesproken column op tweede bijeenkomst over armoedebestrijding

In navolging van de eerste bijeenkomst vorig jaar, vond de derde zaterdag van mei dit jaar een tweede inspiratiemiddag plaats onder de titel Kampen Armoedevrij. Vertegenwoordigers uit politiek, organisaties en beroepssector staken de koppen bij elkaar om het thema armoede in Kampen te bespreken. Schrijver en zanger Marcel Kalter deed een duit in het zakje met een column over armoede, uitgesproken voor de zaal. Dat was nieuw voor hem.

Inspiratiebijeenkomst
Rondom armoedebestrijding gebeurt veel in Kampen. Onder dit artikel wordt verwezen naar twee eerder verslagen initiatieven. In november vorig jaar organiseerde Evita Keulen, armoederegisseur bij gemeente Kampen, een inspiratiebijeenkomst voor politiek, professionals en (maatschappelijke en kerkelijke) organisaties. Het doel was te komen tot een gezamenlijke, breed gedragen aanpak om armoede in Kampen tegen te gaan.

Vrijdag 17 mei organiseerden de gemeente, De Kern, eeTze en andere betrokkenen een tweede bijeenkomst ’Kampen Armoedevrij’. De middag begon met een uitgebreide lunch waarbij informeel bijgepraat kon worden. Daarna ging het programma van start met inleidingen en workshops. Eén inleiding werd gehouden door Marcel Kalter die een persoonlijke column uitsprak.

Nadenken
Marcel Kalter schrijft in weekblad ‘De Brug’ een column onder de titel ”Humor met een boodschap”. Twee jaar geleden publiceerde hij een boek waarin een aantal van zijn collumns verzameld zijn. Daarnaast zingt hij graag en zo werden de bezoekers ook ontvangen in de hal van De Hoeksteen in IJsselmuiden.
Kalter was door Keulen gevraagd een column voor te dragen, hetgeen uitmondde in een persoonlijk relaas van een klein halfuur. Het was de eerste keer dat de IJsselmuidenaar zijn column voordroeg. Een ”geweldige ervaring” noemt hij het achteraf.

Een moraal of boodschap ontbreekt doorgaans in Kalter’s columns maar het aanzetten tot nadenken niet, zoals hij zelf aangeeft. En hij krijgt vaak te horen dat het ”zo lekker leesbaar en herkenbaar” is.

Gesproken column
Hierna citeren we enkele fragmenten uit de column die Kalter uitsprak op de tweede bijeenkomst ’Kampen Armoedevrij’. Naar de volledige tekst wordt onderaan verwezen. Kalter gaat onder andere in op de begrippen armoede en geld c.q. ruilhandel. Hij vertelt openhartig zelf geen armoede gekend te hebben. Eigenlijk maakte hij daar pas later in zijn leven, door een relatie, kennis mee. Wellicht was dat herkenbaar voor het publiek waarin de doelgroep zelf vrijwel ontbrak.

De foto’s van Kalter achter het (s)preekgestoelte zijn van Harro Pruijssen. Later zullen we met Evita Keulen terugkijken op de bijeenkomst. Nu geven we eerst het woord aan Marcel Kalter.

Helaas draait alles in het leven om drie dingen: macht, geld en seks. De volgorde is willekeurig opgeschreven. En volgens mij maakt het niet uit waar ter wereld je ook woont. Zo zijn mensen geprogrammeerd of misschien kan ik beter zeggen: zo worden mensen geprogrammeerd. Ik weet dat ik niet iedereen over één kam mag scheren, maar voor het gros van de mensen geldt dit wel. Armoede heeft voornamelijk met geld te maken. Met name aan het gebrek ervan. In veel delen van de wereld is het een gevolg van het misbruiken van macht, waardoor een volk wordt onderdrukt.

(…)

De tijd van pure ruilhandel ligt ver achter mij. Natuurlijk heb ik in mijn jeugd knikkers geruild, maar dat is het dan ook wel zo’n beetje. Mijn moeder zei altijd: ‘van ruilen komt huilen!’ En soms was dat ook zo. Maar toen geld nog niet bestond moest men het hebben van ruilhandel.

(…)

Ik kijk met plezier terug op mijn jeugd. We hadden het niet heel breed thuis. Mijn vader had een eenvoudige baan en mijn moeder was thuis. Zij deed het huishouden en was er altijd als wij uit school kwamen. Lekker een kopje thee met een koekje erbij en samen even de dag doornemen. Dat was pas rijkdom, geestelijke rijkdom.

(…)

Toen ik de auto parkeerde zag ik een paar meter verderop een zwerver op een bank liggen. Hij had een plastic tas en een biertje onder het bankje staan. Die ga ik straks verblijden met een stukje chocolade schoot ineens door mijn gedachten. Ik had voor potentiële klanten als verrassing namelijk altijd stukken chocolade bij me. Ik ging naar binnen en wist al snel te ontfutselen dat het budget voor de bruiloft ongeveer €20.000 was. Toen ik weer terugkwam bij de auto lag de zwerver op de bank te slapen. Wat een schril contrast dacht ik nog. Hij heeft nagenoeg niets en zij besteden zomaar €20.000 op één dag! Ik heb hem niet wakker gemaakt. Bier en chocolade passen qua smaak volgens mij niet zo heel goed bij elkaar.

(…)

Ik ben ervan overtuigd dat het lijntje tussen succes en ellende flinterdun is. Ook op financieel gebied. Mijn ogen gingen pas echt open toen ik na mijn scheiding een relatie kreeg met een alleenstaande moeder, die in de bijstand zat.

(…)

Volgens de geleerden is er op de wereld genoeg voor iedereen. Alleen kan het wat beter worden verdeeld. De politiek speelt hierbij een belangrijke rol. Maar wij kunnen ook een oogje in het zeil houden. Naar elkaar omkijken heet dat.

Zie ook:
• Gesproken column Marcel Kalter (volledige tekst)
• Armoede buiten gemeente om op de kaart gezet (juni 2018)
• ”Waar liefde de tafel dekt, is overvloed” (mini-conferentie nov. 2018)