Toenemend gebruik en beschikbaarheid duurzame energiebronnen

Duurzaamheid is bittere noodzaak. Zo werd bepleit op het congres dat tijdens de Hanzedagen als economisch onderdeel van het Hanzetreffen was georganiseerd. Economie en duurzaamheid hoeven elkaar niet te bijten maar kunnen elkaar juist versterken, blijkt uit woorden van wethouder Meijering en ondernemer Weever, directeur van het gelijknamige bouw- en sloopbedrijf. Ook inwoners blijven niet aan de kant staan.

Zowel vanuit gemeente als vanuit bedrijven worden initiatieven genomen om tot meer duurzaamheid in Kampen te komen. Duurzaamheid heeft de drie P’s als doel, te weten mens (People), milieu (Planet) en economie (Profit) met elkaar in evenwicht brengen en de aarde niet uitputten, zoals nu wel gebeurt volgens Hans Wijffels op het Hanzecongres. Als wethouder van gemeente Kampen heeft Geert Meijering zowel Duurzaamheid als Economie in zijn portefeuille. Bert Weever was rond de eeuwwisseling initiatiefnemer van de eerste windmolens in Kampen en heeft ook in de gemeenteraad gezeten. Beide streven duurzaamheid na, respectievelijk vanuit de gemeente als vanuit ondernemerschap waarbij Weever tevens diverse voorbeelden van andere bedrijven op Haatland weet te noemen die naar duurzaamheid in hun bedrijfsvoering streven. Meijering noemt het Energieplan dat in de tweede helft van vorig jaar unaniem werd aangenomen door de gemeenteraad. Daarin wordt het streven van de gemeente naar meer duurzaamheid uitgewerkt, zoals de transitie naar duurzame energie.

Zonne-energie
Direct te winnen energie uit de warmte en het licht van de zon is zogenaamde zonne-energie. Zonnepanelen zijn in opkomst evenals (collectieve) initiatieven tot aanschaf en plaatsing daarvan. Weever heeft eind vorig jaar een nieuw, doordacht hoofdkantoor gebouwd en betrokken aan de Haatlanderdijk. Dat pand, met de kenmerkende schuine daken en lichtinval van vroegere fabrieken, heeft geen gasaansluiting en het krijgt nog zonnepanelen op het dak, waarna het pand energieneutraal is. Meijering wijst op zijn nieuwe woonwijk Het Meer in IJsselmuiden waar in het dak zonnepanelen geïntegreerd zijn. Hierin is het Kamper bedrijf Zonnegilde gespecialiseerd.

Windenergie
De bewegingsenergie van lucht oftewel wind kan door windturbines omgezet worden in voor ons bruikbare energie (lees: elektriciteit). Bert Weever maakte daarmee kennis bij een boer in Flevoland en besloot dat toen ook in Kampen te realiseren. Samen met onder andere Ton Kruithof heeft hij met veel doorzettingsvermogen en investering van tijd en geld uiteindelijk vier windmolens weten te realiseren op het Haatland waardoor sommige bedrijven op de grond bijna energieneutraal kunnen draaien. De vier windturbines van 102m hoogte produceren zo’n 4×3 Megawatt en op jaarbasis tezamen zo’n 24.000 MW. ”In theorie,” licht Weever toe, “is dat bijna de helft van het gebruik van alle inwoners van Kampen bij elkaar per jaar, te weten zo’n 50.000 MW.”
De complexiteit van het project zat ‘m in vele factoren zoals het pionierskarakter (ook aan overheidszijde voor vergunningen bijvoorbeeld) en in praktische zaken als veiligheid, geluidsoverlast, vogeltrek, slagschaduw, inpasbaarheid en ruimtebeslag. Op de website van Weever staat een wervelend verhaal over duurzaamheid en op de website van Kruithof is te proeven welke tegenstand men te overwinnen had (zie onderaan).
Op de foto hieronder staan op de achtergrond de vier windturbines op industrieterrein Haatland. Op de voorgrond zijn op het dak van Impact de warmteterugwininstallaties te zien van Ned Air aan de Constructieweg, een “toonaangevende fabrikant van energiezuinige luchtbehandeling- en warmteterugwin-systemen”.

Aardwarmte
Eén van de troeven van Kampen is aardwarmte. Juist onder Kamper grondgebied blijken er diep in de aarde warmtereservoirs aanwezig. ”Dat kan gebruikt worden om (opgepompt) water te verwarmen dat na afkoeling teruggaat in de aarde en na zo’n vijftien jaar weer opgewarmd is,” licht Meijering bij benadering toe. ”Vanaf begin 2012 maken vijf bedrijven in de Koekoekspolder gebruik van aardwarmte,” vervolgt hij, ”waarbij één bedrijf al 95% reductie in gasverbruik heeft gerealiseerd.” Provincie Overijssel ondersteunt dit project (zie onderaan). Over een tweede aardwarmtebron wordt overleg gevoerd met de provincie als ook over de aanleg van een aardwarmteleiding om het duurzame gebruik uit te breiden naar andere delen van gemeente Kampen.

Hergebruik
Andere vormen van duurzaamheid zijn biomassa en hergebruik (recycling). Winning van warmte (lees: energie) uit verbranding of uit biologische afbraakprocessen wordt veel toegepast in de agrarische sector. Aan de Hogeweg in Kamperveen heeft een vergisitingsinstallatie gestaan. Hergebruik van grondstoffen is vooral bekend van afvalscheiding. Dit valt buiten de portefeuille van Meijering. Een minder bekende vorm van hergebruik is het toepassen van restpuin en -asfalt als granulaten voor bijvoorbeeld de wegenbouw. Weever heeft hiervoor aparte BV opgericht dat beschikt over duurzame ”puinbrekers” die door het hele land heen worden toegepast.

Circulaire economie
Bert Weever blijkt goed bekend te zijn met de term ”circulaire economie” waarop Wijffels tijdens het Hanzecongres hamerde en hetgeen de spreker na hem, watergezant Henk Ovink, beaamde (zie onderaan). Weever Sloopwerken wordt min of meer een demontagebedrijf als je kijkt hoe de sloop van de Dr. Damstraat feitelijk in zijn werking is gegaan. Van de 120.000 ton puin kwam zo’n 20.000 ton terug als fundatie. Op vele fronten speelt duurzaamheid een rol in Kampen en bij nieuwbouw worden de inwoners daar automatisch bij betrokken. Zij krijgen geen gasaansluiting meer. Bij oude, en om die reden lastige, wijken als de binnenstad en Brunnepe probeert de gemeente mensen voor te lichten via een energie-adviseur waarbij diverse subsidies en ondersteuningsregelingen bestaan vanuit de overheid. Ook aan inwoners van Kampen wordt zo de mogelijkheid geboden tot initiatieven naar een streven tot Kamper duurzaamheid.

Zie ook:
• Klimaat centraal thema tijdens Hanzecongres (video)
• Weever maakt werk van duurzaamheid
• Windmolens in Kampen (Ton Kruithof)
• Aardwarmteproject Koekoekspolder (provincie Overijssel)